Het afvalwater in Nederland wordt al meer dan twintig jaar onderzocht op sporen van ziekteverwekkers en andere stoffen, zoals genetische deeltjes van het poliovirus, bacteriën die resistent zijn voor antibiotica en medicijnresten. Sinds 2020 wordt rioolwateronderzoek ook succesvol gebruikt om de verspreiding van het coronavirus SARS-CoV-2 te volgen. Dankzij het succes en toegenomen populariteit van rioolwateronderzoek is zowel de frequentie als het aantal locaties waar rioolwateronderzoek wordt uitgevoerd toegenomen. Ook is het RIVM van plan om het rioolwateronderzoek uit te breiden met onderzoek naar stress, leefstijl en niet-overdraagbare ziektes, zoals diabetes en bepaalde soorten kanker. Ook de daarbij gebruikte technieken zijn volop in ontwikkeling.

Rioolwateronderzoekers verdedigen het standpunt dat hun metingen niet herleidbaar zijn tot individuen en dat de privacy van deze individuen hierdoor niet wordt geschaad. Door de uitbreiding van de scope, schaal, frequentie en gebruikte technieken bij rioolwateronderzoek is de onherleidbaarheid van individuen bij rioolwateronderzoek echter niet langer een gegeven.

Dit wetenschappelijke essay beschrijft de mogelijkheden van rioolwateronderzoek, wanneer de AVG van toepassing is en reikt parameters aan waarmee de identificeerbaarheid – en dus toepasselijkheid van de AVG – van personen middels rioolwateronderzoek kan worden ingeschat.